آقای هرمان ابینگهاوس یک روانشناس آلمانی بود که تحقیقات زیادی در مورد حافظه انسان و روند فراموشی مطالب انجام داد، نکته جالب این است که او اکثر آزمایشات را روی خودش انجام میداد. او بعد از سالها تحقیق متوجه شد که بعد از یادگیری یک مطلب، حتی اگر یادگیری عالی در زمان مطالعه داشته باشید و 100% مطالب را یاد گرفته باشید، درست بعد از سپری شدن 20 دقیقه، روند فراموشی آغاز میشود. در واقع 20 دقیقه پس از یادگیری مطالب، شما فقط 60 درصد مطالب خوانده شده را به یاد خواهید آورد و این مقدار بعد از گذشتن یک روز یا 24 ساعت، تا 30 درصد افت میکند.
تمامی این نتایج در قالب یک نمودار به نام “منحنی یادگیری ابینگهاوس” یا “منحنی فراموشی” که در شکل زیر آمده نمایش داده می شود. این منحنی نشان میدهد که چگونه اطلاعات در گذر زمان و بدون مرور یا استفاده، از ذهن ما پاک میشوند. همانطور که می بینید بیشترین میزان فراموشی در 24 ساعت اول پس از یادگیری رخ میدهد و با گذشت زمان، سرعت فراموشی کندتر میشود. اگر مطالب خوانده شده مرور یا استفاده نشوند، به تدریج از حافظه بلندمدت به حافظه کوتاه مدت منتقل شده و نهایتا فراموش میشوند تا جایی که بعد از یک ماه تنها 20% از مطالب را به یاد می آورید.
ابینگهاوس مرور کردن را به عنوان اصلیترین سلاح در مقابل فراموشی معرفی کرد و بر همین اساس منحنی ابینگهاوس را طراحی کرد. همچنین او معتقد بود که هر گاه کلمهای را در ذهنمان به شی یا حتی احساس خاصی ربط دهیم یا برای آن کد گذاری انجام دهیم، بهتر در حافظه ما میماند.
اگر میخواهید طبق روش ابینگهاوس مرور کنید، لازم است چند مرحله را طی کنید؛ یعنی بعد از مطالعه اولیه و یادگیری مطالب، 20 دقیقه بعد، یک روز بعد، یک هفته بعد، ده روز بعد و یک ماه بعد مرور داشته باشید.
یکی از بهترین روشها برای مرور مطالب درسی، آزمون دادن است. اکثر دانشآموزان از اهمیت مرور مطالب آگاه هستند و دوست دارند درسهایشان را مرور کنند؛ اما روش خوبی برای مرور کردن سراغ ندارند و در این مورد دچار سردرگمی میشوند. فرض کنید شما قصد دارید پس از چند روز یک فصل از کتاب زیست شناسیتان را مرور کنید و اگر بدون مقدمه مرور را آغاز کنید، تصور درستی از این موضوع ندارید که کدام قسمتها را بیشتر فراموش کردهاید.
پس توصیه میکنیم که قبل از اینکه مرور یک درس را شروع کنید، از آن قسمت یک آزمون از خودتان بگیرید؛ یعنی از آن مبحث چند سوال انتخاب کرده و در زمان خاصی به آنها پاسخ دهید؛ سپس آزمونتان را به دقت تحلیل کنید و در ادامه خودتان متوجه میشوید که کدام بخشها را بیشتر فراموش کردهاید و کدام قسمتها نیاز به مرور بیشتری دارند. به این ترتیب هنگام مطالعه آن مبحث ناخودآگاه اکثر تمرکزتان را روی مطالبی میگذارید که آنها را فراموش کرده بودید.